HAYVANLARDAN TANRILARA: SAPIENS

 

KÜNYE

Kitap Adı: Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens

Yazarı: Yuval Noah Harari

Basım: Kolektif Kitap - 39.Basım- 2017

Sayfa: 411

Tür: Popüler Bilim, Araştırma-İnceleme, Tarih, Sosyoloji

İNCELEME:

İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi…

Kitabın arka kapak tanıtımı kitapla ilgili oldukça detaylı bilgi veriyor:

·         Homo sapiens neden ekolojik bir seri katile dönüştü?

·         Para neden herkesin güvendiği tek şey?

·         Kadınlar üstün sosyal becerilere sahipken, neden çoğu toplum erkek egemen?

·         Güç elde etmekte böylesine yetenekli olan insanlar neden bu gücü mutluluğa dönüştürmekte başarısızlar?

·         Geleceğin dini bilim mi?

·         İnsanların miadı çoktan doldu mu?

·         100 bin yıl önce Yeryüzü’nde en az altı farklı insan türü vardı. Günümüzdeyse sadece Homo Sapiens var. Diğerlerinin başına ne geldi ve bize ne olacak?

Çoğu çalışma insanlığın serüvenini ya tarihi ya da biyolojik bir yaklaşımla ele alır, ancak Harari 70 bin yıl önce gerçekleşen Bilişsel Devrim’le başlattığı bu kitabında gelenekleri yerle bir ediyor.

İnsanların küresel ekosistemde oynadıkları rolden imparatorlukların yükselişine ve modern dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen Sapiens, tarihle bilimi bir araya getirerek kabul görmüş anlatıları yeniden ele alıyor.

Harari ayrıca geleceğe bakmaya da zorluyor okuru. Yakın zamanda insanlar, dört milyar yıldır yaşama hükmeden doğal seçilim yasalarını esnetmeye başladılar. Artık sadece dünyayı değil, kendimizi ve diğer canlıları tasarlama becerisi de kazandık. Peki bu bizi nereye götürüyor, bizi neye dönüştürebilir?

 

v  Kitap insan türünün tarihini 4 kısımda inceliyor:

 

1.Kısım: Bilişsel Devrim: İnsanın evrim süreci, tarihte ki diğer insan (Homo) kardeşlerimiz, beynin gelişimi, sosyalleşme ve kültürel gelişim, biyoloji ve tarih ilişkisi, avcı toplayıcılığın kazanımları, doğal seçilim, Homo sapiens’in nasıl kalan tek insan türü olduğu ve diğer kardeşlerine ne olduğuna değiniliyor.

 

2.Kısım: Tarım Devrimi: Homo sapiens’in avcı-toplayıcılıktan tarıma geçişi ne kadar doğru bir karardı?, tarım devrimi daha iyiyi arayan insan ırkına mutluluğu getirdi mi?, tarıma geçiş ile beynin depolama ve hafıza süreçleri nasıl etkilendi? Soruları yanında cinsiyet ve ırk gibi hiyerarşilerin oluşumunu, ataerkil yapılanmayı konu alıyor.

 

3.Kısım: İnsanoğlunun Birleşmesi: Kültürel devrim, paranın ortaya çıkışı, imparatorlukların ve devletlerin oluşumu, din kavramı ile birlikte putperestlik, çoktanrıcılık, tektanrıcılık ve semavi dinler irdeleniyor. Liberalizm, komünizm, sosyalizm, hümanizm gibi ideolojik yaklaşımlar ele alınıyor.

 

4.Kısım: Bilimsel Devrim: 16.yüzyıl ile başlayan bilimsel devrim ile cehaletimizi keşfediyoruz. Bu son bölümde bilimsel devrimin, imparatorluklara, ekonomiye, sanayiye etkilerini, beraberinde gelişen sanayi devrimini, aile yapısına, doğaya ve çevreye verdiği zararı, teknolojinin gelişim sürecini, teknoloji ile homo sapiens’in eline geçen sonsuz gücü irdeliyor.

 

Önyargılarından ve tabularından sıyrılarak okuyabilecek tüm okuyucuların rahatlıkla anlayabilecekleri yalın bir dil kullanılmış kitapta. Ufuk açıcı bir kitap olduğunu düşünüyorum.

 

KİTAPTAN SEVDİĞİM ALINTILAR:

 

“Ne istediğini bilmeyen, tatminsiz ve sorumsuz tanrılardan daha tehlikeli bir şey olabilir mi?”

 

"Fakirlik, hastalık, savaşlar, kıtlık, yaşlılık ve ölüm insanlığın kaderi değildi, sadece cehaletimizin ürünleriydi."

 

“Sapiens'in icat ettiği hayali gerçekliklerin muazzam çeşitliliği ve bunun sonucu olarak gelişen davranış örüntülerinin çokluğu, "Kültür" dediğimiz şeyin başlıca bileşenleridir. Kültürler ortaya çıktığından beri değişim ve gelişimleri hiç durmamıştır ve "tarih" dediğimiz de bu durdurulamayan değişimlerdir.”

 

"Ne kadar çok türü ortadan kaldırmış olduğumuzu bilseydik, hala hayatta olanları korumak için daha istekli olurduk."

 

“Bir maymunu, ölümden sonra gideceği maymun cennetindeki sınırsız muzla kandırarak elindeki muzu vermeye asla ikna edemezsiniz.”

 

“Tarihin dinamikleri insanların iyiliğini ve mutluluğunu arttırmaya dönük değildir. Tıpkı evrim gibi tarih de bireysel organizmaların mutluluğunu yok sayar, dikkate almaz.”

 

“Para şu ana kadar yaratılmış en evrensel ve en etkili karşılıklı güven sistemidir.”

 

“Voltaire Tanrı hakkında, “ Tanrı yoktur ama bunu sakın hizmetkârıma söylemeyin, yoksa geceleyin beni öldürür,” demişti. Hammurabi aynısını hiyerarşi ilkesi hakkında, Thomas Jefferson da insan hakları için söylerdi.”