DOĞANIN GİZLİ BAHÇESİ

 

KÜNYE

Kitap Adı: Doğanın Gizli Bahçesi

Yazarı: Edward O. Wilson

Basım: Tubitak Yayınları- 5.Basım- 2005

Sayfa:  199

Tür:  Popüler Bilim, Araştırma-İnceleme

İNCELEME:

Edward O Wilson, bir biyolog ve hayvanbilimci. Doğanın Gizli Bahçesi’nde iki temel ve anlaşılması zor kavramı ele alıyor. Birincisi doğa; sonsuz olduğunu, bizi aştığını bize ihtiyacı olmadığını düşündüğümüz, yine de türümüzün beşiği olan doğa. İkincisi insan doğası; özümüz başlangıçta nasıl olduğumuz, bizi kabileler bölen dile ve geleneklere karşı bizi tek bir tür olarak birleştiren duyusal ve duygusal özellikler bütünü.

Ana tema ise vahşi doğa ile insan doğasının arasındaki sıkı ilişkidir. Yazar bu ilişkiyi tam olarak anlayabilmemiz için ikisini de evrimsel açıdan detaylı incelememiz gerektiğini savunuyor. O zaman doğa tarihinin daha fazla anlam kazanacağını ve türleri yok ederek amansızca azalttığımız biyoçeşitliliğin değerinin de daha fazla artacağını anlatıyor.

Yazar eserde, toprakta bulunan binlerce küçük canlı üzerinde yapılacak araştırmalarla insan doğası üzerine çok şey öğrenebileceğimizi de söylüyor.

Kitap ‘Hayvan Doğası-İnsan Doğası’, ‘Doğanın Örüntüleri’ ve ‘Doğanın Bereketi’ isimli 3 bölümden oluşuyor.

İlk bölümde; Yılan ve ejderlerin kültürlerdeki yeri, yılan korkumuzun insanoğlunun kültür tarihindeki temeli, köpekbalığı ve karıncalarda hayvan davranışları ve karıncalarda işbirliği kavramı anlatılıyor.

İkinci bölüme; sosyobiyoloji kavramı üzerine duruyor. Biyoloji, psikoloji ve antropolojinin senteziyle oluşan sosyobiyoloji disiplinine etoloji (hayvan davranışlarının tarihi), ekoloji ve genetik ilkeleri ile ilişkisi anlatılıyor. Aynı zamanda biyolojik kültür kavramı ve cennetkuşunun kur davranışları üzerinde durulmuş.

Son bölümde ise; omurgasız canlıların önemi, sistematik alanının prensibi ve gelişimi, biyofili ve çevre etiği kavramları ele alınıyor. Son olarak ‘İnsanlık İntihara Eğimli mi’ alt başlığı altında da çevreci bir yaklaşımla insan-doğa etkileşimi inceleniyor. İnsanın doğaya verdiği zarar ve bunun sonuçları konusu irdeleniyor.

Ben üniversite yıllarımda okumuştum. Anlatımı anlaşılır ancak bazı bölümleri biraz akademik uslüpla anlatıldığından konuların yabancısı olana biraz sıkıcı gelebilir. Doğa bilimleri ile uğraşanların ise ilgisini çokça çekebilecek bir eser.

 

KİTAPTAN SEVDİĞİM ALINTILAR:

 “Bir ülkenin biyolojik çeşitliliği ulusal mirasın bir parçasıdır.”

 

 “Geçmişteki 500 milyon yıl boyunca, şimdiki insan yayılmacılığının neden olduğu büyük yok oluş nöbetiyle kıyaslanabilecek beş yok oluş nöbeti meydana geldi. Bir asteroidin çarpması sonucu meydana geldiği zannedilen en sonuncusu, 66 milyon yıl önce sürüngenler çağını sona erdirdi. Evrimin kaybolan biyolojik çeşitliliği onarması her seferinde 10 milyon yıldan fazla sürdü. Üstelik bu başka türlü zarar görmemiş bir doğal çevrede oldu. İnsanlık şimdi evrimin meydana gelebileceği yaşam alanlarının çoğunu tahrip ediyor.”

 

“İnsanlar sadece büyüklükten bu kadar etkilenmeseydi bir karıncaya bir gergedandan daha fazla hayran olurlardı.”

 

“İnsanoğlu yarın yok olsa dünyadaki yaşam pek fazla değişiklik olmaksızın devam eder.”

 

"İnsan merkezci olmak, insan doğasının sınırlarını, insan davranışının altında yatan biyolojik süreçlerin önemini ve uzun vadeli genetik evrimin derin anlamını bilmemek demektir."