HAYVANLARIN SESSİZ DÜNYASI

 

KÜNYE

Kitap Adı: Hayvanların Sessiz Dünyası

Yazarı: Marian Stamp Dawkins

Basım: Tubitak Yayınları- 12.Basım- 2003

Sayfa:  286

Tür:  Popüler Bilim, Araştırma-İnceleme

İNCELEME:

Marian Stamp Dawkins, biyolog ve hayvan davranışları konusunda çalışmalar yapan başarılı bir akademisyen. Hayvanların Sessiz Dünyası ise ‘hayvanlarda bilincin varlığı üzerine bir araştırma.’ Hayvanların zihinlerinde neler olup bittiğine ilişkin bir keşif gezisi.

Kitap yazarında dediği gibi hayvan davranışlarının nedenlerine ve hayvanlarda bilinç olgusunun varlığı konusuna karşı merak duyan herkese hitap etmektedir. Akademik bir konu olmasına rağmen herkesin anlayabileceği dille ve oldukça akıcı şekilde yazılmış, hayvanların dünyasına yönelik farkındalık oluşturacak bir kitap.

İnsanlar dışındaki hayvanların bilinçli deneyime sahip olup olmadıkları sorusunun cevabı neden bu kadar önemlidir? Eğer hayvanların bilinçli deneyime sahip olduklarını, bizim gibi (belki de daha farklı) hissedebiliyor ya da düşünebiliyorlar olduklarını bilseydik eylemlerimizde, yaklaşımımızda ne değişirdi? İster ahlak, ister etik ister sadece bilimsel tarafından yaklaşın bu durumun hayatlarımıza yansıması olacağı kesin.

Yazar bizi düşünmeye sevk eden şöyle de bir alıntı paylaşmış:

“...eğer bir böcek size şöyle deseydi: ‘Lütfen Bayan Halsey, buraya basmayın, yoksa beni ezeceksiniz.’ Ayağınızı çekmeyi düşünmez miydiniz?” (Fred Hoyle-The Black Cloud)

Kitap 6 bölümden oluşuyor:

1)      Sadece Siz mi ‘Farkında’sınız?

2)      Bayan Halsey Ayağını Çekiyor.

3)      Arılar Bunları Yapabilir

4)      İleriyi Düşünmek

5)      Hissedebilmek, Bizim Gibi…

6)      Bulguların Terazideki Dengesi

Kitapta hayvanlarda bilinç ve davranış şekillerini inceleyen birçok deney, sonuçları ve açıklamalarıyla birlikte paylaşılmış. Oldukça ilgi çekici sonuçlar mevcut.

Hayvanlara karşı bakış açımızı değiştirecek, birçok yaklaşımımızı sorgulatacak bir kitap olduğunu düşünüyorum.

 

KİTAPTAN SEVDİĞİM ALINTILAR:

“... insan gözüyle görülen dünyanın var olan tek dünya olmadığını fark etmek alçakgönüllü olmayı gerektirir.”

 

 “Eğer bilincin insan yüzüne sahip olması, insan sesiyle konuşması ya da insan gözleriyle bakması gerekmiyorsa, onu hangi bedenlerin içinde arayacağız? Ve bulduğumuz zaman onu nasıl tanıyacağız?”

 

“Taşıdıkları kürklü, tüylü yada pullu deriler dışında hayvanların tamamen bize benzediği varsayımı ne kadar temelsiz ve yanıltıcı ise, hiç bilinçli deneyimleri olamayacak kadar bizden farklı oldukları varsayımı da öyledir.”

 

“Bir hayvanın, bize ne kadar çok benziyor ya da bizimle ne kadar yakın ilişki içinde bulunuyorsa o kadar akıllı olduğu yolunda garip ama çok yaygın bir önyargımız vardır.”

 

“Ayrıca, kendi türlerinin değişik üyeleri arasında, onları güvenilir, işbirliğine yatkın ya da hilekâr olarak görüp görmedikleri temelinde ayrım yapabiliyor görünmekteler... Hayvanlar türdeşlerinin erdemlerini gerçekçi bir şekilde değerlendirip aşırı bencillik edenlere küçük bir pişmanlık fırsatı tanıyor gibi görünmektedirler.

 

“Aldığının bir bölümünü başkasına vererek bir gecenin kazancından kısmen vazgeçen yarasanın bir diğerini açlıktan kurtarmaktan ne çıkarı olabilir? Yoksa hayvanlar fedakârlık yapabilir mi?”