GEÇMİŞ ZAMAN KEDİLERİ

 

KÜNYE

Kitap Adı: Geçmiş Zaman Kedileri

Hazırlayan: Fatih Altuğ (Derleme)

Basım: Turkuvaz Kitap– 1.Basım- 2021

Sayfa: 262

Tür: Öykü, Deneme

İNCELEME

Türk Edebiyatından Kedi Metinleri (1870-1950)

Geçmiş Zaman Kedileri, 1870’lerden 1950’lere kedilerin Türk Edebiyatında nasıl temsil edildiği sorusuna 26 adet kedi hikâyesi ile cevap veriyor. Ahmet Haşim, Halit Ziya Uşaklıgil, Fatma Münire, Osman Cemal Kaygılı, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Midhat ve daha birçok değerli isimden öyküler ve denemeler derlenmiş. Birçoğu ilgili dönemlerde gazete ve dergilerde yayınlanmış ve yazım dili nedeniyle yazılar kitap için Latin harflerine çevrilmiş. Bu nedenle çok fazla Eski Türkçe kelime içeriyor. Her sayfa altında kelimeler için sözlük verilmiş.

Kitap tabi ki sadece kedi güzellemeleri içermiyor. İnsan ve kedi ilişkilerinin türlü hallerini içeriyor. İnsan kedi sosyalliği, refakat hikayeleri, aynı anda doğuran kedi ve sahibi, yoldaşlık hikayeleri, kedilerin cinsel gerginliğinin insana yansımaları, kayıp, ölüm ve yas konularını ele alan hikayeler yanında; kedi düşmanı tutumlar, öfke, şiddet ve eziyet hikayeleri de yer alıyor. Kedilerle ilgili bilgi ve görüş içeren birkaç deneme de mevcut.

Dönemin insanlarının kedilere yaklaşımını anlıyoruz ki bence şu döneme kadar pek yol katedilememiş. Kızarak ve eleştirerek okuduğum çok öykü oldu. En sevdiklerim ise; Eski Bir Refik (Halit Ziya Uşaklıgil), Bir Kedi Yüzünden (Hakkı Süha Gezgin) ve Kedim Nasıl Öldü (Hüseyin Rahmi Gürpınar) isimli öykülerdi. Edgar Allan Poe’nun geçen yıl okuduğum Kara Kedi isimli öyküsünün ise kitabın içinde Rıfat Vecdi tarafından yazılmış olarak ve eski Türkçe kelimelerle verilmiş olması biraz ofsayt oldu.

Özellikle 1920 öncesi hikâyeleri okumakta çok zorlandım. Yazıyı ve sözlüğü eş zamanlı takip etmek gerekiyor anlam sağlamak için bu da epey yoruyor. Okumadan önce beklentim biraz daha yüksekti açıkçası. Kedilere hayran biri olmama rağmen benim için ortalama seviyesinde kalan bir kitap oldu.

 

KİTAPTAN SEVDİĞİM ALINTILAR:

“Her ne kadar kedilerin nankör oldukları hakkında bir rivayet varsa da sahiplerine karşı onların da köpekler kadar sadık olduğu bazı vakayiyle müspettir. (…)”

 

“Kediyle kadın arasında gayr-ı kabil-i inkar ince bir müşabehet vardır. Fakat acaba kediler mi kadınlara benzer, yoksa kadınlar mı kedilere benzer?”

 

“Kedi bir esrar definesidir.”